Czy drugi małżonek może nie zgodzić się na rozwód?

Mąż nie chce dać rozwodu

Chcę się rozwieść, ale mąż nie chce dać rozwodu. Mówi, że nie wyraża zgody na rozwód. Czy może się nie zgodzić na rozwód?

To, że mąż nie wyraża zgody na rozwód, co do zasady nie ma wpływu na rozwiązanie związku małżeńskiego przez sąd. Dla sądu ma znaczenie trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, a więc jeśli pomiędzy małżonkami zaniknęły więź psychiczna, fizyczna i gospodarcza, wtedy nie ma przeszkód do orzeczenia rozwodu, nawet, jeśli jeden z małżonków nie chce się rozwieść. Wyjaśnijmy w prostych słowach i po kolei co oznaczają poszczególne więzi składające się na pożycie małżeńskie. Otóż zanik więzi psychicznej to po prostu brak uczucia pomiędzy małżonkami, oznacza to, że małżonkowie już się nie kochają. Brak więzi fizycznej to po prostu brak pożycia seksualnego między małżonkami. Natomiast brak więzi gospodarczej to np. sytuacja, w której małżonkowie mieszkają osobno i prowadzą odrębne gospodarstwa domowe. Będzie tak w sytuacji, gdy żona mieszka w Polsce, a mąż wyjechał za granicę i praktycznie nie przyjeżdża.

Jeśli pomiędzy małżonkami zanikną jednocześnie wszystkie wyżej wymienione składniki pożycia małżeńskiego, to w myśl art. 56 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.), każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód.

Istnieją jednak okoliczności, które nie będą skutkować rozwodem nawet wtedy, gdy oboje małżonkowie zgodnie domagają się rozwodu. Są to tzw. negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu, które omawia art. 56 § 2 k.r.o. Do rozwodu nie dojdzie jeśli:

  • na skutek rozwodu może ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków – przykładowo istnieje duże prawdopodobieństwo, że rozstanie rodziców wpłynie negatywnie na zdrowie dziecka, rozwój, edukację lub oboje rodzice nie mogą się porozumieć co do sposobu wykonywania w przyszłości władzy rodzicielskiej, domagają się, aby małżonek nie mógł ingerować w decyzje drugiego w tym zakresie
  • rozstanie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego – przykładowo mąż chce odejść od nieuleczalnie chorej żony, która wymaga ciągłej pomocy

Jak widać w katalogu pozytywnych i negatywnych przesłanek rozwodu przytaczanych przez kodeks rodzinny i opiekuńczy nie ma pojęcia zgody małżonka na rozwód jako podstawy do nie wydania orzeczenia o rozwodzie.

Jednak istnieje pewien wyjątek. Zgodnie z art. 56 § 3 k.r.o. rozwód bez zgody małżonka nie jest dopuszczalny, gdy żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. Należy przez to rozumieć, że jeśli małżonek wyłącznie winny rozkładu małżeństwa występuje o rozwód, a drugi małżonek się na niego nie zgadza, sąd nie orzeknie rozwodu. W tym wypadku zgoda drugiego małżonka jest konieczna chyba, że odmowa zgody małżonka niewinnego jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.